Atilla Yıldıztekin/Lojistik Yönetim Danışmanı
İçinde her şeyin üretildiği üretim tesisleri artık çok uzaklarda kaldı. Fabrikalar genel amaçlı, çok cins üretimlerden, ihtisas konularında az çeşitli, yüksek adetli üretimlere geçtiler. Şehir içinde kalan küçük tesisler şehir dışındaki organize sanayi sitelerine taşındılar. Büyük şehirlerimizde kurulan organize sanayi sitelerinde, ilk zamanlarda tesis kuranlar birbirine benzemeyen ürünlerle ilgili üretimlerde bulundular. Daha sonra ikinci nesil organize sanayi bölgeleri kurulmaya başladı. Resmen de olmasa bile çelik sektörü, otomotiv yan sanayi sektörü, kimya sanayi, plastik sanayi, boya sanayi, gıda sanayi, mermer sanayi organize sanayi bölgeleri ikinci nesil olarak devreye alındılar.
Sanayi Bakanlığımızın iki yıl önce yaptığı bir değişiklikle OSB kanunumuza “ihtisas OSB” terimi girdi. Bu tesislerde bir çok hizmetin, lojistiğin, güvenliğin, taşımacılığını, kargo hizmetlerinin, depolamanın, satışın hatta fuar hizmetlerinin bile birlikte yapılması konuşulmakta artık. Büyük bir sinerji yaratılması hedefleniyor. Kurulan kümelerle Ankara Ostim OSB’de veya Konya’da yapıldığı gibi birlikte ihalelere girmeyi bile düşünebiliyor yetkililer.
Küçük ve orta büyüklükteki şirketlerimiz için de benzer şeyleri planlamak artık mümkün. Bir çok şehrimizde küçük sanayi siteleri kuruldu. Tamirhaneler, küçük üreticiler, tüccarlar, küçük toptancılar, distribütörler bu küçük sanayi sitelerinde hizmet vermeye başladılar. Birbiri ile ilişkisi olmayan bir çok kuruluş, tek başlarına yaşamlarını sürdürme mücadelesi vermekteler. Küçük sanayi sitelerinde de ikinci nesil yapılanma başladı. Artık benzer işi yapan KOBİ’ler bir araya gelip devletin de arazi ve proje desteği ile küçük ve orta büyüklükte sanayi siteleri kurabilmekteler. Birlikte olmak bir güçtür. Bu gücü sadece tesisimizi kuracağımız arazinin temininde, yolların inşaatında, alt yapının uygun koşullarla temininde kullanmayalım. Bir araya gelmenin kuruluş aşamasından sonra da yapacağımız işlerde büyük desteği söz konusudur. Aynı üretimi yapan veya benzer ürünlerin ticaretini yapan işletmeler tesislerini kurduktan sonra bir dernek veya bir anonim şirket yapısında bir araya gelmeli ve şu planları yapmalıdır.
Dışarıdan temin edilen her türlü malzemenin bu dernek veya şirket tarafından tek elden, büyük ölçekli satın alınması, temini, depolanması ve talep sahiplerine sevk edilmesi. Bu çalışma ile büyük ölçekli satın alma avantajı kullanılacak, tek depo ile tüm ortakların depolama hizmeti verilecek, sevkiyatlar birleştirilecek ve emniyet stokları azaltılacaktır.
Diğer bir hizmet birleştirilmesi de güvenlik hizmetleridir. Her tesisin kendi güvenliğini sağlaması yerine, birkaç işyerine birden bakabilecek daha az sayıda, daha profesyonel ve daha yetkin güvenlikçiler ile çalışabilecek güvenlik şirketi ile sözleşme yapılmalıdır.
Personel taşıması da birleştirilecek konular arasındadır. Her şirket kendi taşımasını kendi araçları ile veya farklı farklı şirketlere dış kaynak yolu ile sağladığı takdirde, maliyetler yüksek kalmaktadır. Buna karşılık taşımaların birleştirilmesi ile daha büyük araçlarla, daha kısa rotalarla ve daha iyi bir pazarlık ile personel taşıma maliyetleri önemli derecede azalmaktadır.
Kargo hizmetleri de birleştirilmelidir. Tesis içinde kargo şirketlerine bir terminal yeri verilerek, tüm gelen ve giden kargo operasyonlarının daha düşük bir maliyetle sağlanması mümkün olacaktır.
Sevkiyat hizmetleri de birleştirilebilecek çalışmalardandır. Kurulacak olan veya anlaşılacak bir şirket ile her gün için sevkiyatların konsolide edilmesi taşıma maliyetlerinin azaltılması da gündeme gelecektir.
Bir diğer hizmet de yemek hizmetleridir. Bir şirketle anlaşılarak yemeklerin tesis içinde üretilerek daha sağlıklı ve hızlı bir şekilde daha ekonomik yollarla temin edilmesi, küçük işletmeler için dışarıda kafeterya veya kantin kurulması da bir avantaj yaratma yöntemidir.
Yurt dışı fuar çalışmaları da birlikte yapılacak hizmetlerdendir. Her şirketin ayrı ayrı fuar organizasyonu yapması yerine, ortak stant yeri alınarak, hem büyük ölçekli stant almanın avantajından yararlanacaklar, hem de stant hazırlama maliyetleri düşecektir.
Yapılacak son birlikte çalışma ise birlikte pazarlama ve satıştır. Küçük ölçekli işletmeler satışlarını bir araya getirerek daha büyük ihalelere girebilecektir veya üretimdeki darboğazlarını aşabilecektir.
Devir değişmektedir artık. Tek başına yapılan her üretim, hizmet desteği, katma değer yaratan çalışma günün birinde tıkanmaya, gerilemeye mahkumdur. Tek başına yapılan her türlü çalışma, sonunda fiyat rekabeti ile karşı karşıya kalmaktadır. Fiyatın kırılarak yapıldığı her türlü ticari faaliyet de, şirketleri uzun dönemde zor duruma düşürmektedir. Bunun önüne geçmenin ilk yolu farklılık yaratmaktır. Bu farklılığı bazen ürününüzle, bazen hizmetinizle bazen de iş birlikleriniz ile yaratabilirsiniz.
Bir işi yönetmenin ilk şartı farklılık yaratabilmektir. Yaptığınız işleri babanızın yaptığı gibi değil, çocuğunuzun yapması gereken şekilde yapmak zorundasınız. Babanız size gelecekte nasıl yapmanız gerektiğini söyleyemeyecektir. Çocuğunuz da size yol gösterecek kadar büyük değil henüz. İş başa düşmektedir. Aklınızı kullanıp, danışmanlıklar bulup, sektörünüzü yakından takip edip. Birleşme önerileri ile kapıları açmaya başlayın artık.